Hazır Beton Sektörü ve Optimix’in Sektöre Vaat Ettikleri

Hazır beton sektörü, talebin en büyük etken olduğu sektörlerden biri. Marjinal maliyetlerin üzerinde bir fiyat varsa kurumlar daha yüksek hacimde üretmeye çalışarak gelirlerini arttırıyor. Üreticiler var olan pazardan pay almaya çalışırken pazara doğrudan müdahale edemiyor. Sektör kendine pazar yaratabilecek bir sektör değil. Oluşan ya da büyüyen pazardan pay almaya, daralan pazarda pazar payını korumaya çalışarak hayatta kalıyor. Yani satış ve pazarlama gücü ile marjinal maliyet işin kalbi. Bir hazır beton üreticisi sabah uyanıp işini mükemmel seviyelere taşıma gayesi ile yola çıkar çıkmaz makro ölçekte bir problem ile karşılaşıyor. İnşaat talebini değiştirebilecek sihirli bir değneği yoksa eli kolu bağlı gibi gözüküyor. Peki işine seviye atlatmak isteyen bu üretici ne yapabilir? Tabii ki satış ve pazarlama gücünü ve etki alanını arttırmak ya da hali hazırdaki iş akış süreçlerini optimize etmek için çalışmalar yapmak her zaman aktif ve yegâne seçenekler. Özetle bir hazır beton üreticisi değişime ya da gelişime ancak kendinden başladığında uzun vadede büyüyecek ya da büyüme potansiyeli olan pastadan alacağı payı artırabiliyor. Aksi halde azalan ya da azalma ihtimali olan talep karşısında bir gün pazar payından olma tehlikesi ile karşı karşıya kalacak olması kaçınılmaz. İşte tam bu noktada rekabetçi olmaya her zaman devam etmek isteyen yöneticiler; kurumun dijitalleşmesi, kurumsallaşması, verimliliğin arttırılması ve marjinal maliyetlerin azaltılması gibi birçok konuda soru sormaya başlayabiliyor.

Böyle bir durumda teknolojik dönüşüm ne anlam ifade ediyor? Teknolojik dönüşüm değişen pazar koşullarına uyum hızının artmasının ve marjinal maliyetin minimize edilmesinin olmazsa olmazı. Hazır beton sektöründe kurumlar makine ekipman tarafında oldukça büyük yatırımlar yapmış ya da yapıyor durumdalar. Peki işin kalbi diyebileceğimiz kalite ve maliyet kontrol tarafında durum nedir, yapılacak neler var? Hazır beton sektörü için geliştirdiğimiz Optimix’i bu bağlamda sizlere anlatmaya çalışacağım.

Telefonunuz var mı?

Şunu belirtmekte fayda var; kurumların çoğunun işgören kalite kontrol süreçleri mevcut. Ancak gelişen teknolojiler var olan süreçlerden alınan verimi önemli ölçüde arttırabiliyor. Yukarıdaki telefonları kullanan 4 ayrı kişiye “telefonunuz var mı?” diye sorduğunuzda alacağınız cevap “evet” olacaktır. Ancak bu 4 kişinin teknolojiden aynı oranda fayda sağladığını düşünmek mümkün değil. Aynı amaca hizmet ediyor gibi gözükse de aralarında inanılmaz bir fark mevcut. Optimix kalite kontrol yönetim sistemlerindeki akıllı telefonu temsil ediyor diyebiliriz.

Optimix kurumların var olan kalite kontrol süreçlerini dönüştürüp, yapay zekayı da ekleyerek çok daha verimli ve teknolojik hale getiriyor. Bu yazıda Optimix’in birden fazla santrali bulunan hazır beton üreticilerine nasıl fayda sağladığından bahsedeceğim. Tabii ki bu faydaların çoğu sadece bir santrali olan kurumlar için de geçerli.

Optimix ne vaat ediyor?

1-Erişilebilir Olma

Öncelikle Optimix bulut tabanlı bir sistem. Bu da zaman, mekân ve aygıttan bağımsız dilediğiniz yerden kalite kontrol verilerine erişebiliyor olmanız anlamına geliyor. Bu hem kurumu daha dijital bir kimliğe kavuşturuyor hem de telefon ve veri trafiğini ciddi ölçüde azaltıyor. Örneğin siz bir kalite kontrol yöneticisisiniz ya da birçok tesisin sahibisiniz. Tatilde veya herhangi bir yerde internete bağlı herhangi bir araçla, tüm tesislerinize ilişkin kalite verilerine kolayca erişip, gidişatı takip edebiliyorsunuz.

2-Yüksek Doğrulukta Dayanım Tahmini

Optimix’in en gelişmiş ve önemli özelliği taze betondan dayanım tahmini yapan kurumlara özel algoritmalarıdır diyebiliriz. Kurumların numune verileri üzerinde bilimsel yöntemlerle geliştirilen güçlü ve karmaşık yapay zekâ algoritmaları ile yüksek doğrulukta santrale özel tahminler sunabiliyor. Bu tahminler kalite kontrol yöneticilerine en kaliteli betonu en ucuza üretme konusunda yardımcı oluyor. Dayanım tahmin modellerinin kurumlara hatta santrallere özel olarak geliştirildiğini eklemek gerekiyor. Çünkü bir A santralinde kullanılan malzemeler ve koşullar ile B santralindekiler ciddi derecede farklı oluyor. Bu yüzden her santral için ayrı dayanım tahmin algoritması geliştiriliyor.

3-Veri Kalitesinde ve Erişiminde Artış

Tüm hazır beton santrallerinde kalite verileri tutuluyor. Verilerin kalitesi ve doğruluğu, veri giriş operasyonlarının optimize edilmesi ile ciddi ölçüde artıyor. Optimix’in kullanıcı dostu ekranlarından numune veri girişi oldukça kolay ve hızlı. Bu hızın daha da ötesine geçmek isteyen kurumlar için, Optimix üretim sistemlerine bağlanarak verileri çekebiliyor ve manuel iş yükünü ciddi oranda azaltıyor. Veri kalitesi ve erişimi yüksek olan kurumların değer katmayan işlere harcadıkları zaman %74 oranında daha az (Source: McKinsey Global Data Transformation Survey, 2019). Optimix veri kalitesini ve veriye erişimi çok ciddi oranda arttırıyor ve bunu kurumun tüm paydaşları için yapıyor.

4-Kurumsal Kültüre Katkı

Kalabalık exceller, eski sistemler ve e-posta trafiği yerine her laborantın kendi kullanıcı adı ve şifresi ile veri girişi yaptığı, bunların kuruma özel veri tabanına kaydedildiği Optimix kurumsal bir kalite kontrol süreci vaat ediyor. Tüm santrallerde benzer ekranlar kullanıldığından bilgi birikimi santraller arasında kolayca yayılabiliyor. Mersin santralindeki bir laborant İzmir santraline transfer edildiğinde yeni ekibiyle tanıştıktan sonra işine kaldığı yerden devam edebiliyor. Tüm santrallere erişim yetkisi olan kalite kontrol yöneticileri süreçlerin daha düzgün yönetildiği santrallerdeki akışı, diğer tesislere hedef koyabiliyor ve bunları takip edebiliyor. Yine her bir kullanıcının yaptığı işlemlerin kayıtlarının tutulması, düzenli olarak yedeklerin alınması sayesinde santralde meydana gelebilecek herhangi bir aksilik, doğal afet veya sabotaja karşı güvenli bir kalite kontrol sürecine olanak sağlıyor Optimix.

5-Bilgi Birikiminde Artış

Optimix ile tutulacak veriler kurumlara özgü tasarlanabiliyor. Bu da bazı kurumların geçmişte tutmadığı bazı numune verilerini tutmaya başlamasına veya tuttuğu ancak herhangi bir analizde kullanmadığı verilerden değer üretmesine olanak sağlıyor. Örneğin atık su kullanımını takip eden bir kurumun verileri algoritmalara entegre edildiğinde algoritmaların doğruluk oranları artıyor. Yine çimento bilgileri veya analizleri mevcut olan kurumlar için bu verilerin algoritmalara entegre edilmesi mümkün. Hangi verileri tutmalıyım diyen ya da kalite kontrol sistemlerini geliştirmek isteyen kurumlar için de inanılmaz bir kaynak Optimix.

6-Çimento Tasarrufu İmkanı

Yüksek doğrulukta olan dayanım tahminleri sayesinde reçete revizyonları Optimix ile daha kolay ve güvenle yapılabiliyor. Tabii ki hali hazırda da kurumlar belirli tahminler üretiyorlar. Bu tahminleri su çimento oranları ve son dönemdeki 2/28, 3/28, 7/28 geçiş oranlarını kullanarak yapıyorlar. Türkiye’nin en büyük beton üreticilerinden aldığımız verilerle yaptığımız çalışmalarda bu yöntemlerin doğruluk oranlarının Optimix’in doğruluk oranlarının oldukça altında olduğunu gördük. Örneğin taze betondan yüzde 93 doğrulukla Optimix’in tahmin ettiği bir numune, 3 günlük kırım sonuçları kullanılarak yapılan 3/28 geçişi yöntemiyle yüzde 92 seviyesinde kalmıştır. Böyle bir üretim hedef dayanımın 5 Mpa üzerinde yapılıyor ise örneğin 2–3 kg/m³ çimento azaltılabilir. Bu da günde 3000 m³ üretim yapan bir kurum için yaklaşık 4500 TL kazanç sağlamak demektir.

7-Kalitede Oluşabilecek Risklerin Minimize Edilmesi

Olası reçete değişikliklerinin etkisini görmek adına alınan numunelerin kırılması ve sonuçlarının analiz edilmesi gerekiyor. Bu süreç en az 2–3 gün sürüyor. Optimix’in taze betondan dayanım tahmini üretebilmesi, bu 2–3 gün beklenmeden olası kalite düşüşlerine ilişkin kurumları uyarıyor ve önlem almalarını sağlıyor. Örneğin 40 Mpa dayanım hedefiyle üretim yapılan bir santralde kullanılan çimento tipi değişmiş ve bu yeni çimento daha önce de kullanılmış çimentolardan biri olsun. Bu olası değişimin etkisi gözden kaçabilir ancak numune alındığı anda Optimix’in dayanım tahminindeki düşüş kalite kontrol yöneticisi tarafından anında farkedilecektir. Bu durumda kalite kontrol yöneticisi reçeteyi revize ederek olası düşük kalitenin hiç vakit kaybetmeden önüne geçecektir.

8-Sistemlerin Entegrasyonu ile Operasyonel İşlerde ve Hatalarda Azalma

Hazır beton üreticilerinin kullandıkları birkaç otomasyon sistemi var. Kaliteye ilişkin veriler de bu sistemlerden toplanıyor. Optimix bu sistemlerle entegre edilerek süreci uçtan uca dijitalleştirmek mümkün. Tabii ki bu süreç kurumun otomasyon sistemlerine ait veri tabanlarının ve kalite kontrol verisinin uyumlu olması ile mümkün. Örneğin sistemde “CEM-I-XYZ” olan bir veri, “XYZ Çimento” olarak toplanıyor ise entegrasyon aşamasında çok detaylı bir haritalama süreci gerekiyor. Kurumun bu aşamada fayda maliyet analizini iyi yapması gerekiyor. Bu detaylı süreç tamamlandığında sadece irsaliye numarası girilerek kalite verilerine ulaşmak mümkün hale geliyor ve operasyonel efor oldukça azalıyor.

9-Fiziksel Testlerin Kolaylıkla Takibi

Optimix sadece dayanım takip modülü değil. Ayrıca üretim maliyetlerini, fiziksel testleri Optimix ile takip etmek de mümkün. “Aggrega Tane Boyutu”dan “Metilen Mavisi”ne, “Özgül Ağırlık”tan “Los Angeles Testi”ne 10’un üzerinde fiziksel test Optimix üzerinden takip edebilir, bu verilerin dayanım tahminlerine girdi olacak şekilde entegre edebilirsiniz. Optimix’in bu özelliğine ilişkin daha detaylı bir yazı da gelecek.

10-Kolay ve Etkin Maliyet Takibi

Üretim maliyetlerine ilişkin gidişatın ve maliyet kalemlerinin kolaylıkla izlenebileceği bir modülü var Optimix’in. Bu modül muhasebe ekiplerinin, üst yönetimin ve kalite kontrol yöneticilerinin kalite kontrol verilerini kullanarak en güncel maliyetlerine ulaşmasını sağlıyor. Örneğin, A ve B lokasyonlarında 2 beton santraline sahip bir şirket hayal edelim. Bu iki santrale de eşit mesafede olan bir C lokasyonundan gelen siparişe bu modül kullanılarak maliyeti daha düşük olan santralden beton sağlamak ciddi bir maliyet avantajı yaratabiliyor.

11--Sürekli İnovasyon / Dolaylı Arge Yatırımı

Mono Analytics düzenli olarak Optimix’i daha iyi seviyelere taşıyacak modüller geliştiriyor, yeni özellikler ekliyor ve sektördeki güncel teknolojik geliştirmeleri yakından takip ediyor. Optimix kullanıcıları dolaylı olarak bir arge yatırımı yapmış oluyorlar. Örneğin hali hazırda Optimix kullanan 20 santral, yakın zamanda geliştirip canlıya alacağımız “Veri Analiz Modülü”nü kullanarak birçok analize ve grafiğe kolaylıkla ve ücretsiz ulaşabilecekler.

Optimix kullanmak istiyorum, ne yapmalıyım?

Optimix’i yeni bir kuruma 5–15 gün arasında bir sürede entegre edebiliyoruz. Kurumların bu süreçte bir efor sarfetmesine gerek olmuyor. Sadece geçmiş kalite verilerini bizimle paylaşmaları yeterli. Bize ulaşmak için customers@monoanalytics.com adresine bir mail atmanız yeterli.